ΒΙΤΑΜΙΝΗ Κ
Η βιταμίνη Κ είναι γνωστό ότι παίζει πρωταρχικό ρόλο στην πήξη του αίματος. Η ανακάλυψή της ξεκινά το 1929 όταν ο Δανός επιστήμονας Henrik Dam τάισε κοτόπουλα με τροφές χωρίς καθόλου λίπος ή χοληστερίνη. Μετά από μερικές εβδομάδες, τα ζώα άρχισαν να αιμορραγούν. Αυτό έκανε φανερό ότι μαζί με τη χοληστερίνη και κάποια άλλη ουσία έλειπε από τις τροφές η οποία ονομάστηκε βιταμίνη «πήξης του αίματος». Η λέξη στα Γερμανικά ήταν Koagulationsvitamin και από αυτή στη συνέχεια πήρε το όνομα βιταμίνη Κ.
Η βιταμίνη Κ είναι απαραίτητη για τον κατάλληλο σχηματισμό των οστών και την πήξη του αίματος. Χορηγείται στα νεογέννητα για την πρόληψη της εμφάνισης έλλειψης, έναν κίνδυνο στα βρέφη που θηλάζονται. Τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά είναι η καλύτερη πηγή βιταμίνης Κ. Η φυσική φυτική μορφή της βιταμίνης Κ ονομάζεται φυλλοκινόνη (phylloquinone).
Η βιταμίνη Κ απαιτείται για την κατάλληλη μεταφορά του ασβεστίου στο σώμα. Γι’ αυτό το λόγο, είναι απαραίτητη για τον κατάλληλο σχηματισμό των οστών και την πήξη του αίματος. Επιπλέον η βιταμίνη Κ ενισχύει τη δράση του ασβεστίου σ’ αυτές τις λειτουργίες.
Η έλλειψη βιταμίνης K μπορεί να προκαλέσει ανεξέλεγκτη αιμορραγία, παρόλο που αυτό εμφανίζεται σπάνια. Άτομα με συγκεκριμένες παθήσεις κακής απορρόφησης και τα μωρά που θηλάζονται βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο έλλειψης βιταμίνης Κ.
Η συμπληρωματική λήψη της πρέπει να αποφεύγεται από άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή. Τα αντιβιοτικά αυξάνουν τις ανάγκες σε βιταμίνη Κ, ενώ η υγρή παραφίνη μειώνει σημαντικά την απορρόφησή της. Η λήψη της κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό είναι ασφαλής σε ποσότητες μέχρι 1 μg ανά κιλό σωματικού βάρους ημερησίως, με ιατρική παρακολούθηση.
1. Βιταμίνη Κ1: Βρίσκεται στα πράσινα λαχανικά. Η Κ1 περνάει κατευθείαν από το συκώτι και βοηθά στη διατήρηση ενός υγιούς συστήματος πήξης του αίματος. (Αυτό είναι το είδος της Κ που χρειάζονται τα βρέφη για την πρόληψη σοβαρών αιμορραγικών νόσων.) Επίσης, προστατεύει τα αιμοφόρα αγγεία μας από την ασβεστοποίηση και βοηθά τα κόκκαλά μας να διατηρήσουν ασβέστιο και να αναπτύξουν τη σωστή κρυσταλλική δομή.Η Κ1 λαμβάνεται κυρίως από τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
Πλούσιες διατροφικές πηγές είναι το μπρόκολο (154 μgr ανά 100 gr τροφής), το κουνουπίδι (191 μgr), το λάχανο (149-275 μgr), ανάλογα με το είδος του λάχανου), το σογιέλαιο (200 μgr), το μαρούλι (113 μgr) και το σπανάκι (266 μgr), αλλά επίσης το ελαιόλαδο (58 μgr), ο φλοιός σιταριού (83 μgr) και επομένως τα περισσότερα αναποφλοίωτα δημητριακά προγεύματος, η βρώμη (63 μgr), τα ρεβύθια (48 μgr), οι ντομάτες (48 μgr), τα αυγά (50 μgr), οι φράουλες (14 μgr), τα σπαράγγια (39 μgr), τα φασόλια (28-33 μgr) και το συκώτι.
Επειδή η Κ1 είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, η απορρόφησή της από τα λαχανικά ενισχύεται από την παρουσία λίπους στη διατροφή.
Παράγεται επίσης από βακτήρια του εντέρου και η έλλειψή της σπάνια παρατηρείται επειδή μια ισορροπημένη διατροφή καλύπτει 75-150 μgr ημερησίως. Έτσι συνήθως δεν βρίσκεται στα συμπληρώματα βιταμινών.
2. Βιταμίνη Κ2: Αυτή η μορφή βιταμίνης Κ παράγεται από βακτήρια. Βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στα έντερά μας αλλά, δυστυχώς, δεν απορροφάται από εκεί και περνάει στις κενώσεις μας. Η Κ2 πηγαίνει κατευθείαν στα τοιχώματα των αγγείων, στα κόκκαλα και σε ιστούς εκτός του ήπατος. Ευδοκιμεί σε φαγητά που έχουν υποστεί ζύμωση, ειδικά σε τυριά και στο ιαπωνικό φαγητό natto, το οποίο είναι μακράν η πλουσιότερη πηγή Κ2.