Φυτοθεραπεία: Η φύση μας δίνει απαντήσεις!

Η επιστήμη σήμερα χρησιμοποιεί τα φυτά (βότανα) για φαρμακευτική χρήση επιβεβαιώνοντας ότι τα φυτά έχουν δυνατότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν.

Με τη φυτοθεραπεία μπορούν να λυθούν ήπια προβλήματα υγείας χωρίς αντενδείξεις και παρενέργειες. Τα φυτά (βότανα) που χρησιμοποιούνται στη φυτοθεραπεία έχουν υποστεί επιστημονικό έλεγχο και είναι απόλυτα ασφαλή να χρησιμοποιηθούν.

Στην εποχή μας, ο κόσμος στρέφεται και πάλι προς τη Φύση εφαρμόζοντας τους φυσικούς νόμους έτσι ώστε ο καθένας να πάρει την ευθύνη για την υγεία του στα χέρια του.
Η Φυτοθεραπεία είναι η επιστήμη στην οποία όλοι οι ειδικοί (ιατροί, θεραπευτές, φαρμακοποιοί, οδοντίατροι κλπ) αξιοποιούν τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων για να δώσουν λύσεις στα διάφορα προβλήματα υγείας που μας απασχολούν. Πολλές φορές η συνεχής χρήση φαρμάκων προκαλεί σοβαρές παρενέργειες. Τα βότανα για να είναι ασφαλή πρέπει να δίνονται από ειδικούς (ιατροί, θεραπευτές, φαρμακοποιοί κλπ) για να ελέγχεται σωστά τόσο ο τρόπος χρήσης τους όσο και η προέλευσή τους.

Τα βότανα μπορεί να είναι χρήσιμα αλλά ο λάθος τρόπος χρήσης τους μπορεί να προκαλέσει προβλήματα. Όλα τα βότανα δεν είναι και τόσο "αθώα", υπάρχουν φυτά που αν πάρουμε σε μεγαλύτερες ποσότητες μπορεί να μας κάνουν κακό.

Επίσης και κάτι άλλο που πρέπει να προσέχει ο καταναλωτής είναι και από πού προμηθεύεται κανείς τα βότανα.

Ιστορικά στοιχεία

Η χρήση των φυτών για φαρμακευτικούς σκοπούς μας πάει πίσω στα πρώτα βήματα του ανθρώπινου είδους πάνω στη Γη. Το περιβάλλον και η φύση, στοιχείο των οποίων είναι και ο άνθρωπος, είναι το πρώτο και το βασικότερο «εργαστήριο» παρασκευής φαρμάκων. Όπως έλεγε και ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της ιατρικής, τον 5ο αιώνα π.Χ «Φύσις νούσων ιητρός», δηλαδή η θεραπεία πάσας νόσου είναι η ίδια η Φύση! Για τους ανθρώπους πολλών αρχαίων πολιτισμών, τα φυτά είχαν κρυμένες μαγικές και θεραπευτικές ικανότητες, ενώ μέχρι σήμερα η χρήση των φυτών από διάφορους πολιτισμούς θεωρείται στοιχείο άρρηκτα δεμένο με την παράδοση και συνδέονται με το θρησκευτικό και το υπερφυσικό στοιχείο.

Η Φυτοθεραπεία σήμερα

Παρά την ανάπτυξη της βιομηχανίας φαρμάκων κατά την μετα-βιομηχανική περίοδο, η φυτοθεραπεία εξακολουθεί να κατέχει σημαντική θέση ανάμεσα στις διαθέσιμες επιλογές που παίρνουν οι ασθενείς παγκοσμίως.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό, το 85 % του παγκόσμιου πληθυσμού, χρησιμοποιεί φυτά για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.

Δεν είναι μόνον οι άνθρωποι χρήστες φυτών για θεραπευτικούς σκοπούς. Είναι γνωστό ότι πολλά ζώα καταναλώνουν φυτά με θεραπευτικές ιδιότητες όταν νοσούν. Ζώα, όπως οι κατσίκες, οι πίθηκοι και άλλα, όταν πάσχουν από κάποιες ασθένειες, καταναλώνουν φυτά που μπορεί να τις θεραπεύσουν ή να απαλύνουν τα συμπτώματά τους.

Το φαρμακείο της φύσης περιέχει πολλές θεραπευτικές ουσίες, που μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε και σήμερα σε σταθεροποιημένα σκευάσματα (ταμπλέτες, κάψουλες κ.τ.λ). Τα πιο διαδεδομένα είναι το σκόρδο(για την υπέρταση και την αυξημένη χολιστερίνη), η εχινάκια (για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού), το πράσινο τσάι (για τον έλεγχο του βάρους) και άλλα διάσημα φυτοθεραπευτικά.

Όμως, ό,τι φυτικό ή φυσικό δεν σημαίνει ότι είναι και ασφαλές. Στη φύση φύονται πολλά φυτά με ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν τον θάνατο σε μικρές ποσότητες ή περιέχουν τοξίνες που μπορεί να προκαλέσουν σημαντική βλάβη στον οργανισμό, όπως οι ουσίες που περιέχει το διάσημο κώνειο και η μπελαντόνα. Ακόμα και τα φυτοθεραπευτικά που θεωρούνται ασφαλή μπορεί να είναι επικίνδυνα όταν χρησιμοποιούνται κάτω από λάθος συνθήκες, όπως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή της γαλουχίας.

Ακόμα και τα κοινά βότανα της κουζίνας μπορελι να προκαλέσουν πρόωρο τοκετό ή διακοπή του γάλακτος όταν καταναλωθούν σε μεγάλεσ ποσότητες . Επίσης, τα φυτικά σκευάσματα μπορεί να κάνουν σημαντικές αλληλεπιδράσεις με πολλά φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνά.

Η απρόσεκτη χρήση τους μπορεί να εγκυμονεί πολλούς κινδύνους, γι’ αυτό καλύτερα να χρησιμοποιούνται υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ή τουλάχιστον για μικρό χρονικό διάστημα.

Παρέχουμε ενδεικτικά 5 βότανα με τις ευεργετικές τους ιδιότητες.

1. Βαλεριάνα, κέντρανθος (κόκκινη βαλεριάνα)
Η βαλεριάνα είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Από τον 18ο αιώνα χρησιμοποιείται ως κατευναστικό του κεντρικού νευρικού συστήματος. Η κόκκινη βαλεριάνα έχει ανάλογη δράση και χρησιμοποιείται στην κεντρική Ευρώπη, κυρίως στη Γερμανία. Τη βαλεριάνα τη βρίσκουμε κοντά σε ποτάμια και καταρράκτες, σε ελώδεις περιοχές και σε δάση. Το φυτό μπορεί να καλλιεργηθεί με σπόρους και μεταφυτεύοντας τις παραφυάδες σε βάθος 30 εκ. σε ελαφρύ έδαφος. Προτιμάει εδάφη ξηρά και πολύ ήλιο.

Χρησιμοποιούμενα μέρη: Οι ρίζες της, οι οποίες συλλέγονται το φθινόπωρο και αποξηραίνονται στη σκιά, αφού πρώτα τις πλύνουμε καλά.
Χρήση: Σε μορφή εγχύματος λειτουργεί ως ήπιο κατευναστικό, αλλά βοηθά και στην αντιμετώπιση προβλημάτων αϋπνίας.
Προσοχή: Οι υψηλές και συνεχείς δόσεις μπορεί να προκαλέσουν πονοκέφαλο. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για περισσότερες από 8 συνεχείς ημέρες. Επίσης, πρέπει να έχουμε υπόψη ότι ενισχύει τη δράση των υπνωτικών φαρμάκων. Σκόπιμο είναι να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας.

2. Δυόσµος
Η καλλιέργειά του γίνεται με παραφυάδες σε ελαφρύ, όχι πολύ στεγνό έδαφος.
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Τα υπέργεια τμήματα του φυτού, που συλλέγονται ακριβώς πριν την άνθιση και αποξηραίνονται όσο το δυνατόν γρηγορότερα σε σκιά και σε θερμοκρασία χαμηλότερη των 35° C.
Χρήση: Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται εξωτερικά σε μυαλγίες και νευραλγίες. Πρέπει όμως να αποφεύγεται η επαφή των παρασκευασμάτων που περιέχουν αιθέριο έλαιο με το πρόσωπο και με τη μύτη. Ως έγχυμα χρησιμοποιείται κατά της γαστρίτιδας, των κολικών και της δυσπεψίας. Διευκολύνει την έκκριση της χολής. Επίσης, υποβοηθά την εφίδρωση στον πυρετό και τη γρίπη. Το βράσιμο των φύλλων σε νερό και η εισπνοή των υδρατμών βοηθά κατά του κρυολογήματος.

Προσοχή: Πρέπει να αποφεύγεται η παρατεταμένη χρήση του αιθέριου ελαίου για εισπνοές. Δεν πρέπει να δίνεται σε παιδιά για διάστημα μεγαλύτερο από 3 ημέρες, ενώ πρέπει να αποφεύγεται στα βρέφη. Μπορεί να μειώσει τη ροή του γάλακτος, γι’ αυτό πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή κατά τη γαλουχία. Επίσης, πρέπει να χρησιμοποιείται με μεγάλη προσοχή κατά την κύηση. Η χρήση παρασκευασμάτων με δυόσμο αντενδείκνυται σε άτομα με απόφραξη του χοληδόχου πόρου ή/και με σοβαρή ηπατική βλάβη.

3. Γλυκοριζα
Είναι ένα πολυετές φυτό που το συναντάμε ως αυτοφυές κυρίως στη Μακεδονία. Συλλέγεται από το φθινόπωρο μέχρι το τέλος Μαρτίου.
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Οι ρίζες και τα ριζίδια, που πλένονται καλά και αποξηραίνονται.
Χρήση: Το αφέψημα έχει σπασμολυτική δράση και χρησιμοποιείται σε ενοχλήσεις στομάχου. Επίσης, είναι πολύ αποτελεσματικό στον ξηρό βήχα ως μαλακτικό και αποχρεμπτικό.
Προσοχή: Γενικά δεν πρέπει να καταναλώνεται σε υψηλές δόσεις, επειδή προκαλεί υπέρταση, οίδημα και υποκαλιαιμία. Πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγεται από τους υπερτασικούς. Επίσης, αντενδείκνυται σε άτομα με προβλήματα στη χοληδόχο κύστη, ηπατική κίρρωση, νεφρική ανεπάρκεια, αλλά και στην κύηση.

4. Αγριάδα ή άγρωστις ή αγρόπυρο
Πρόκειται για ένα ζιζάνιο που βρίσκεται σε αγρούς και άγονες περιοχές και συλλέγεται την άνοιξη και το φθινόπωρο. Μπορούμε, επίσης, να το καλλιεργήσουμε και με σπόρους.
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Το ρίζωμα, που αποξηραίνεται στη σκιά, αφού πρώτα πλυθεί καλά.
Χρήση: Κυρίως πίνεται ως αφέψημα και ως διουρητικό για τις πέτρες στα νεφρά.
Προσοχή: Ακριβώς επειδή είναι πολύ δραστική, η αγριάδα πρέπει να καταναλώνεται με προσοχή. Το αφέψημα χρειάζεται να είναι πολύ αραιωμένο, καθώς υπάρχει περίπτωση εάν διαλυθούν απότομα οι πέτρες να τραυματίσουν την ουροδόχο κύστη ή/και τους ουρητήρες και να παρατηρηθεί αίμα στα ούρα.

5. Βερβάσκο ή φλόµος
Πρόκειται για ένα πολύ κοινό φυτό στη χώρα μας, που μπορεί επίσης να πολλαπλασιαστεί και με την καλλιέργεια σπόρων.
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Τα άνθη, αποξηραμένα σε σκιά σε ξηρές εποχές, στον αέρα. Τα συλλέγουμε από τα διετή φυτά από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο.
Χρήση: Το έγχυμα ενδείκνυνται για τον παραγωγικό βήχα και τη βρογχική καταρροή.

Αν θέλετε να γίνετε μέλος της ομάδας μας στο viber  παρακαλώ ενημερώστε μας