Χαμηλή αυτοεκτίμηση φέρνει περισσότερο βάρος;

Είτε το πιστεύετε είτε όχι, η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να αυτοενισχυθεί σιγά-σιγά. Πρέπει να μάθετε να βλέπετε τα πράγματα πιο σχετικά και να αλλάξετε τις απόψεις σας για την πραγματικότητα.

Ένα από τα πρώτα πράγματα που μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμησή σας είναι η αξία που δίνετε στη γνώμη των άλλων ανθρώπων για σας. Το χειρότερο που μπορείτε να κάνετε είναι να θεωρείτε ότι οι γνώμες αντιπροσωπεύουν την πραγματικότητα, κάτι που οδηγεί σε ανώφελο πόνο.

Το πιο σοβαρό πρόβλημα προκύπτει όταν η άποψη για τον εαυτό σας επηρεάζεται από τις γνώμες των άλλων. Αυτό μπορεί να σας κάνει να αλλάξετε την αντίληψη που έχετε για τον εαυτό σας και να μειώσει την αυτοεκτίμησή σας.

Η εικόνα που έχει κάποιος για τον εαυτό του καθορίζεται από τις εμπειρίες και τις σχέσεις με τους οικείους του και καθορίζει τη στάση ζωής του.

Όποιος μεγαλώνει σε περιβάλλον όπου οι σχέσεις με τα σημαντικά πρόσωπα γύρω του είναι θετικές, το πιθανότερο είναι να αναπτύξει μια θετική εικόνα για τον εαυτό του. Αντίθετα, αν η σχέση με τους γύρω του χαρακτηρίζεται από ψυχρότητα, αδιαφορία ή έλλειψη προσοχής, κριτική κ.λπ., το πιθανότερο είναι να αναπτύξει αρνητική

Μπορεί να σκέφτεστε ότι η γνώμη σας δεν είναι σημαντική. Μπορεί να παίρνετε ως δεδομένο οτι δεν μπορείτε να εκφράσετε την απογοήτευση και το θυμό που συσσωρεύονται μέσα σας. Η συμπεριφορά σας μπορεί να είναι παθητική ή επιθετική απένατι στους σημαντικούς άλλους της ζωής σας εξαιτίας των συναισθημάτων και σκέψεων που κρατάτε μέσα σας και θα θέλατε να αλλάξει, αλλά δεν ξέρετε τον τρόπο.

Για αυτόν το λόγο υπάρχει μια πλειάδα γνωσιακών και συμπεριφορικών αναδομήσεων που θα σας πάει ένα βήμα πιο κοντά στον στόχο σας και που μπορούμε να δουλέψουμε μαζί. Η ψυχοθεραπεία είναι ένας μικρόκοσμος που αντιπροσωπεύει το πώς συμπεριφέρεστε και σκέφτεστε στην πραγματική ζωη.

Τι συνέπειες έχει αυτή η συνήθεια στην καθημερινή ζωή;
Από μικρή ηλικία έχουμε μάθει να δίνουμε μεγαλύτερη βάση σε ό,τι κάνουμε λάθος παρά σε ό,τι κάνουμε σωστά. Η δικαιολογία που συχνά ακολουθεί αυτή τη νοοτροπία είναι, πως μέσω αυτού του φαινομένου μας δίνεται η ευκαιρία να βελτιωθούμε ως άτομα. Αν και σαν άποψη δεν είναι εντελώς λάθος, είναι ωστόσο, αρκετά προβληματική σε συγκεκριμένες περιστάσεις.

Τι γίνεται στις περιπτώσεις εκείνες που είμαστε τόσο απογοητευμένοι με τον εαυτό μας και τόσο πεπεισμένοι πως δεν είμαστε αρκετά καλοί; Συνεχίζουμε ή κινητοποιούμαστε και τα παρατάμε σαμποτάροντας τον εαυτό μας; Δοκιμάζουμε ή δεν τολμούμε να προσπαθήσουμε καν γιατί και μόνο η σκέψη της αποτυχίας μας παγώνει και επιβεβαιώνει όλες αυτές τις διαστρεβλωμένες, πολύ συχνά, πεποιθήσεις ανικανότητας;

Οι άνθρωποι που έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση αισθάνονται ανασφάλεια για την εμφάνισή τους και τις σχέσεις τους, φιλικές ή ερωτικές, έχουν άγχος και έλλειψη αυτοπεποίθησης που μπορεί να επηρεάσει τόσο την προσωπική όσο και την επαγγελματική τους ζωή.

Τι προκαλεί την χαμηλή αυτοεκτίμηση;

Δεν υπάρχει μόνο μια αιτία για την χαμηλής αυτοεκτίμηση.Οι πεποιθήσεις μας για τον εαυτό μας χτίζονται σταδιακά κατά τη διάρκεια της ζωής μας και μπορεί να επηρεαστούν από:

• Δύσκολες εμπειρίες της παιδικής ηλικίας – αρνητικές εμπειρίες στην παιδική ηλικία, όπως ο εκφοβισμός(bullying), ή δύσκολες οικογενειακές σχέσεις
• Δύσκολες εμπειρίες ως ενήλικας, όπως το τέλος μιας σχέσης, η μακροχρόνια ασθένεια, ο θάνατος κάποιου κοντινού προσώπου ή η ανεργία, μπορεί να μειώσουν την αυτοπεποίθησή , ειδικά αν οι δυσκολίες κρατούν μεγάλο χρονικό διάστημα.
• Στοιχεία της προσωπικότητάς , όπως μια τάση για αρνητικές σκέψεις ή η δυσκολία συσχετισμού με άλλους ανθρώπους, θα μπορούσε να συμβάλει σε μια φτωχή εικόνα του εαυτού.
• Αίσθημα «διαφορετικού» – αίσθηση σαν να είναι κάποιος «ο περίεργος».
• Σχέσεις με άλλους ανθρώπους – άλλοι άνθρωποι μπορούν να τροφοδοτήσουν την χαμηλή αυτοεκτίμηση κάποιου, να είναι αρνητικοί για παράδειγμα απέναντι του και να τον κάνουν να νιώθει σαν να μην αξίζει.
• Το άγχος και η υπερβολική πίεση – αν είμαστε κάτω από πολλή πίεση και δυσκολευόμαστε να την αντιμετωπίσουμε, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης.
• Οι διακρίσεις και ο στιγματισμός – αν υφίστανται διακρίσεις για οποιονδήποτε λόγο, αυτό μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που βλέπει κάποιο τον εαυτό του.
• Η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά – εάν υπάρχει περιορισμένη κοινωνική επαφή με άλλους ανθρώπους, ή κάποιος βρίσκει δύσκολο να διατηρήσει τις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κακή αυτοεικόνα.
• Τραύμα, σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική κακοποίηση και εκφοβισμός μπορεί να οδηγήσουν σε αισθήματα ενοχής και χαμηλής αυτοεκτίμησης.
• Προβλήματα ψυχικής υγείας.

Εγκλωβισμένοι σ’ αυτή την αρνητική εικόνα του εαυτού μας, βρισκόμαστε να ζούμε σε καταστάσεις δυσάρεστες, πιεστικές, ακόμα και τοξικές, φοβούμενοι να αντισταθούμε στις παραβιάσεις που δεχόμαστε, φοβούμενοι να διεκδικήσουμε κάτι καλύτερο για τον εαυτό μας, φοβούμενοι να μας αναγνωρίσουμε την αξία μας αλλά και το δικαίωμα σε καλύτερες συνθήκες ζωής, καλύτερες σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους, καλύτερης ποιότητας συντροφικότητα.

Ζούμε εγκλωβισμένοι σε μια συνεχή προσπάθεια για καλύτερες επιδόσεις στο επάγγελμα, κατάκτηση μεγαλύτερου κύρους, καλύτερης εμφάνισης, επιτευγμάτων, κι ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Αλλά ακόμα κι αν καταφέρουμε πολλά, κατακτήσουμε στόχους, αποκτήσουμε αυτά που θέλουμε, πολλές φορές δεν μπορούμε ν’ απολαύσουμε τους καρπούς των κόπων μας.

Τι σημαίνει να βλέπουμε το σώμα μας αρνητικά; Το να μην είμαστε ευχαριστημένοι, ικανοποιημένοι με την εμφάνισή μας και την εικόνα του σώματός μας είναι ένα είδος διαταραχής και ονομάζεται διαταραγμένη εικόνα σώματος. Η μία άκρη της διαταραχής αφορά στις διατροφικές διαταραχές, όπου το άτομο με νευρογενή ανορεξία αδυνατεί να αντιληφθεί το ισχνό του σώμα και εξακολουθεί να έχει περιοριστικές συμπεριφορές προκειμένου να χάσει βάρος. Όμως η διαταραγμένη εικόνα σώματος δεν αφορά μόνο τα άτομα με διατροφικές διαταραχές.

Η εικόνα σώματος αφορά στην αντίληψη που έχουν οι άνθρωποι για το σώμα τους και την εμφάνισή τους. Όταν η εικόνα που έχουν δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ή είναι παράλογα αρνητική, τότε έχουν διαταραχή εικόνας σώματος. Η εικόνα που έχουμε για το σώμα μας ξεκινά από την παιδική ηλικία και επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες.

Έχει βρεθεί ότι από την ηλικία των 6 ετών το 40% των κοριτσιών δηλώνουν ότι θα ήθελαν να είναι πιο αδύνατα. Αργότερα, στην εφηβεία, όπου το σώμα αλλάζει και κάνουν την εμφάνισή τους οι ορμόνες, με σκοπό να θηλυκοποιήσουν το σώμα και να αυξήσουν τα ποσοστά λίπους, η επιθυμία αδυνατίσματος μεγαλώνει.

Το φαινόμενο όμως δεν εμφανίζεται μόνο σε νεαρές και έφηβες γυναίκες, αλλά και σε γυναίκες μέσης ηλικίας. Η εμμονή των μέσων ενημέρωσης για το ιδανικό, αδύνατο σώμα επηρεάζει όλες τις ηλικιακές ομάδες. Οι εικόνες του ιδανικού σώματος μας περιστοιχίζουν καθημερινά. Στα περιοδικά και στην τηλεόραση, ειδικά αυτήν την εποχή, κυριαρχούν διαφημίσεις για προϊόντα και μεθόδους που υπόσχονται το τέλειο σώμα. Πόσο όμως καταπιεστικό τελικά είναι αυτό το κυνήγι για τις ιδανικές αναλογίες και πόσο τελικά πιστεύετε ότι οι αναλογίες αυτές θα φέρουν και την ευτυχία;

Αναρωτηθείτε τα παρακάτω για να διαπιστώσετε τελικά πόσο επηρεάζει την ποιότητα στη ζωή σας η σημασία που δίνετε στην εικόνα του σώματός σας:

• Πόσο συχνά δεν βγαίνετε έξω γιατί δεν αισθάνεστε άνετα με το σώμα σας ή δεν έχετε κάτι να βάλετε;
• Πόσο συχνά ξεκινάτε μια δίαιτα προκειμένου να χάσετε βάρος;
• Πόσο συνδέετε την απώλεια βάρους με μεγαλύτερη επιτυχία στα επαγγελματικά σας, αλλά και στις διαπροσωπικές σας σχέσεις;
• Πόσο συχνά κριτικάρετε ή συγκρίνετε το σώμα σας;
• Πόσο συχνά κοιτάζετε τον εαυτό σας στον καθρέφτη;
• Πόσο συχνά ανησυχείτε για το τι θα πουν ή θα σχολιάσουν οι γύρω σας σε σχέση με το σώμα σας;

Πηγές

Why Teens with Low Self-Esteem Become Depressed as Adults

Self esteem: The costs and causes of low self worth

Characteristics Associated with Low Self-esteem among U.S. Adolescents

Role for a sense of self-worth in weight-loss treatments