Λειχήνας και διατροφή!

Ο Ομαλός Λειχήνας είναι μια μάλλον σπάνια νόσος που προσβάλλει το δέρμα και τους βλεννογόνους (στόμα, γεννητικά όργανα). Εμφανίζεται στο 1% του πληθυσμού.

Ο Λειχήνας ΔΕΝ μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Δεν είναι μορφή καρκίνου, δεν φαίνεται να είναι κληρονομικό νόσημα και ούτε έχει σχέση με τροφικές «αλλεργίες».

ΕΙΝΑΙ μια φλεγμονώδης νόσος, αγνώστου αιτιολογίας. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις λειχήνα που στην ουσία είναι αλλεργικές αντιδράσεις σε καρδιολογικά φάρμακα ή σε φάρμακα για την αρθρίτιδα. Στις περιπτώσεις αυτές, η διακοπή της χορήγησης αυτών των φαρμάκων έχει σαν αποτέλεσμα την ίαση της νόσου σε λίγες εβδομάδες. Μερικοί ασθενείς μπορεί να έχουν και Ηπατίτιδα C και ο δερματολόγος μπορεί να σας δώσει να κάνετε εξέταση αίματος για αυτήν. Το νόσημα προσβάλλει εξίσου άνδρες και γυναίκες, συνήθως μέσης ηλικίας.

Ομαλός Λειχήνας Δέρματος

Χαρακτηρίζεται από ερυθρο-ιώδεις, επίπεδες και συνήθως πολύ κνησμώδεις βλατίδες. Μπορεί να εντοπίζονται οπουδήποτε στο σώμα, αλλά προτιμούν ιδιαίτερα την καμπτική επιφάνεια των καρπών και την περιοχή των αστραγάλων. Άλλες συνηθισμένες εντοπίσεις είναι η οσφύς, λαιμός, κνήμες, γεννητικά όργανα και σε σπάνιες περιπτώσεις το τριχωτό της κεφαλής και τα νύχια. Μερικές φορές, στις κνήμες, μπορεί να σχηματίζουν παχιές πλάκες. Σπάνια εκδήλωση είναι και οι φυσαλίδες. Παρόλο που η κλινική εικόνα του λειχήνα είναι αρκετά εύκολο να διαγνωσθεί από έναν δερματολόγο, μερικές φορές μπορεί να χρειασθεί να γίνει και βιοψία.

Άλλες φορές προκαλεί ελάχιστα προβλήματα και δεν χρειάζεται θεραπεία, ενώ άλλοτε είναι έντονα κνησμώδης.

Οι περισσότερες περιπτώσεις διαρκούν περί την διετία, ενώ δε ιώνται οι βλάβες, αφήνουν μελάγχρωση στο δέρμα που τελικά υποχωρεί με τον καιρό.

Περίπου ένας στους πέντε θα επανεμφανίσει και δεύτερο επεισόδιο της νόσου.

Θεραπευτικά, γίνονται προσπάθειες μιας και ο λειχήνας δεν έχει μια στανταρισμένη θεραπεία, να ανακουφισθεί ο ασθενής από τον κνησμό και να βελτιωθεί αισθητικά η εμφάνιση του νοσούντος δέρματος, μέχρι η νόσος να υποχωρήσει.

Η πιο συχνή λύση περιλαμβάνει τη χρήση τοπικά κορτιζονούχων κρεμών και αντιισταμινικών από το στόμα. Πιο σοβαρές περιπτώσεις, αντιμετωπίζονται με άλλες πιο δυνατές θεραπείες (κορτιζόνη από το στόμα, PUVA, μετρονιδαζόλη, κυκλοσπορίνη, κ.ά.).

Όπως και με τις περισσότερες δερματοπάθειες, πρέπει να δείξετε υπομονή και να ακολουθείτε τις οδηγίες του δερματολόγου σας. Προσέχετε επίσης να μην τραυματίζετε το δέρμα σας, μιας και ο λειχήνας έχει την τάση να εμφανίζεται στο τραυματισμένο δέρμα.

Ομαλός Λειχήνας του στοματικού βλεννογόνου

Προσβάλλει συχνότερα την έσω επιφάνεια των παρειών, τα ούλα και τη γλώσσα. Είναι πιο δύσκολος στην αντιμετώπισή του και διαρκεί περισσότερο από αυτόν του δέρματος. Ευτυχώς, οι περισσότερες περιπτώσεις δεν δημιουργούν παρά ελάχιστα προβλήματα. To 20% των ασθενών αυτών παρουσιάζει και λειχήνα στο δέρμα του.

Τυπικά εμφανίζεται με ένα «δίκτυο» από λεπτές άσπρες γραμμές και στίγματα. Ανακαλύπτονται συνήθως από οδοντίατρους σε ελέγχους ρουτίνας. Δυστυχώς, υπάρχουν και πιο σοβαρές μορφές με επώδυνες ελκώσεις. Πιο συχνά εδώ απαιτείται η βιοψία για την επιβεβαίωση της διάγνωσης, ενώ ο δερματολόγος μπορεί να θέλει να βεβαιωθεί ότι οι βλάβες δεν οφείλονται σε μύκητες ή μια άλλη λοίμωξη. Υπάρχουν περιπτώσεις με βλάβες τύπου λειχήνα που στην ουσία είναι αλλεργικές αντιδράσεις στα οδοντιατρικά υλικά που όταν επιβεβαιωθούν θα πρέπει να τα αφαιρέσει ο οδοντίατρος.

Οι θεραπείες είναι συμπτωματικές. Όταν δεν υπάρχει πόνος ή κάψιμο, δεν είναι απαραίτητη και η θεραπεία. Σε σοβαρότερες και με συμπτώματα περιπτώσεις, εφαρμόζονται τοπικές ή και συστηματικές θεραπείες. Οι επισκέψεις επίσης σε οδοντίατρο για καθαρισμούς κρίνονται απαραίτητες 2 φορές το χρόνο.

Ομαλός Λειχήνας των γεννητικών οργάνων

Περίπου το 20% των γυναικών με στοματικό λειχήνα, θα έχουν και βλάβες στα γεννητικά όργανα. Τα συμπτώματα μπορεί να μην υπάρχουν ή να είναι ήπια ή να υπάρχουν ερυθρές περιοχές και εξελκώσεις που πονάνε, ιδιαίτερα κατά τη σεξουαλική επαφή.

Ο Λειχήνας των γεννητικών οργάνων προσβάλλει πολύ σπανιότερα τους άνδρες από τις γυναίκες.

Πρόκειται για μια αυτοάνοση κατάσταση που συνήθως αποτελεί παρενέργεια κάποιας φαρμακευτικής αγωγής, σε αλλεργιογόνες ουσίες σε οδοντιατρικά υλικά, καθώς και στο στρες, σε κάποιο τραύμα ή σε κάποια ιογενή μόλυνση. Δεν είναι μεταδοτικός, αλλά δημιουργεί επώδυνες πληγές στο στόμα που δυσκολεύουν πολύ την κατανάλωση τροφίμων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ομαλός λειχήνας είναι προπομπός του καρκίνου του στόματος, επομένως δεν πρέπει να αφήνεται αθεράπευτος.

Πρόκειται για μια πάθηση που επηρεάζει το 1-2% του πληθυσμού και εμφανίζεται κυρίως μετά τα 45 έτη, με προτίμηση στις γυναίκες. Η ασθένεια είναι χρόνια και πρακτικά ανίατη. Φυσικά, υπάρχουν ορισμένες θεραπείες που βοηθούν στη διαχείριση των συμπτωμάτων.

Η στοματική υγιεινή είναι ένας βασικός παράγοντας, καθώς η σωστή καθαριότητα του στόματος μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης του ομαλού λειχήνα. Πολύ βασικό ρόλο παίζει επίσης και η διατροφή, καθώς οι πικάντικες και όξινες τροφές ενδέχεται να προκαλέσουν ερεθισμούς ή να επιδεινώσουν τα συμπτώματα. Αντίθετα, οι τροφές που είναι πλούσιες σε προβιοτικά καταπραΰνουν το στόμα και καταπολεμούν τον ομαλό λειήνα. Επίσης, πρέπει να πίνετε άφθονο νερό και υγρά ώστε να ξεπλύνετε τις τοξίνες και να μειωθεί η πιθανότητα φλεγμονής.

Το στρες, το άγχος και η κατάθλιψη συχνά ευθύνονται για τον ομαλό λειχήνα στόματος. Κάντε αλλαγές στον τρόπο ζωή σας ώστε να αποφύγετε τέτοιου είδους παθήσεις.

Footnotes
Sanderson, M., Education, Economic Change and Society in England 1780– 1870, Cambridge, Cambridge University Press, 1995; Simon, B., Studies in the History of Education, London, Lawrence and Wishart, 1966; Digby, A. and Searby, P., eds, Children, School and Society in Nineteenth-Century England, London, Macmillan, 1981; Nasaw, D., Schooled to Order: A Social History of Public Schooling in the United States, New York, Oxford University Press, 1979.

Richardson, N., Typhoid in Uppingham: Analysis of a Victorian Town and School in Crisis, 1875–7, London: Pickering & Chatto, 2008.

Pusey, W. A., The History of Dermatology, Springfield, Ill., C. C. Thomas, 1933; Crissey, J. T. and Parish, L. C., The Dermatology and Syphilology of the Nineteenth Century, New York, Praeger, 1981. On Robert Willans see: Brunton, D., ‘Willan, Robert (1757–1812)’, Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004. http://www​.oxforddnb​.com/view/article/29438. Accessed 8 February 2013.

On Plumbe see, Rosenthal, T., ‘Samuel Plumbe’, Arch Derm Syphilol, 1937, 36(2): 348–354.

Plumbe, S., ‘History, Pathology and Treatment, of Ring-worm and Scaldhead’, Lancet, 1835, 926.

Brown, H., Ringworm and Some Other Scalp Affections: Their Cause and Cure, London, J. & A. Churchill, 1899.

Buchan, W., Domestic Medicine: Or, A Treatise on the Prevention and Cure of Diseases, London, 11th Edition, London, 1790, 555–556.

Beeton, I., Beeton’s Book of Household Management, London, S. O. Beeton, 1861, No. 2667–2668.

Plumbe, S., ‘Remarks on the Contagious Ring-worm of the Scalp’, Lancet, 1835, 858.

There is an excellent history of ringworm in France, see: Tilles, G. and Tilles, G., Teignes et Teigneux: Histoire Medicale et Sociale, Paris, Springer, 2008.